Werken in een ATEX-zone brengt specifieke veiligheidsrisico’s met zich mee. Deze zones, waar explosiegevaar dreigt door de aanwezigheid van brandbare gassen, dampen of stofdeeltjes, vereisen strikte veiligheidsmaatregelen. De juiste beschermingsmiddelen zijn belangrijk om de veiligheid van werknemers te waarborgen en explosies te voorkomen. In deze blog bespreken we welke beschermingsmiddelen verplicht zijn in een ATEX-zone en wat je moet weten over het gebruik van ATEX-gereedschap.
Wat is een ATEX-zone?
ATEX, wat staat voor “ATmosphères EXplosibles”, verwijst naar omgevingen waar explosiegevaar aanwezig is. Deze zones worden ingedeeld op basis van het risico dat een explosieve atmosfeer kan ontstaan. Bijvoorbeeld, Zone 0 en Zone 20 hebben het hoogste risico, omdat de explosieve atmosfeer hier voortdurend of langdurig aanwezig kan zijn. Zone 2 en Zone 22 hebben een lager risico, omdat explosieve atmosferen hier slechts tijdelijk aanwezig zijn.
In al deze zones gelden strikte veiligheidsvoorschriften om werknemers te beschermen tegen mogelijke gevaren.
Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) in een ATEX-zone
Het gebruik van de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) is cruciaal in een ATEX-zone. Deze middelen moeten niet alleen beschermen tegen algemene arbeidsrisico’s, maar ook specifiek tegen het risico van vonken, die een explosie kunnen veroorzaken. De belangrijkste PBM’s die verplicht zijn in een ATEX-zone zijn:
1. Antistatische kleding
In een ATEX-zone is antistatische kleding verplicht. Deze kleding is speciaal ontworpen om elektrostatische oplading te voorkomen, die kan leiden tot vonken en dus tot een explosie. De kleding is gemaakt van materialen die de opbouw van statische elektriciteit minimaliseren en deze veilig afvoeren naar de aarde. Het is belangrijk dat alle kledingstukken, van jassen tot broeken, volledig antistatisch zijn en gecertificeerd volgens de geldende normen.
2. Explosieveilige schoenen
Naast antistatische kleding moeten werknemers ook explosieveilige schoenen dragen. Deze schoenen zijn voorzien van antistatische zolen en hebben vaak een stalen neus voor extra bescherming. De zolen voorkomen dat er vonken ontstaan door wrijving met de vloer, terwijl de schoenen zelf stevig en comfortabel genoeg zijn voor dagelijks gebruik in een industriële omgeving.
3. Ademhalingsbescherming
In sommige ATEX-zones kunnen gevaarlijke dampen of stofdeeltjes aanwezig zijn, wat het dragen van ademhalingsbescherming noodzakelijk maakt. De keuze voor een specifiek ademhalingsbeschermingsmiddel hangt af van de aard van de aanwezige stoffen. Zo kunnen filtermaskers voldoende zijn bij lage concentraties schadelijke stoffen, terwijl in ernstigere situaties een volgelaatsmasker met onafhankelijke luchttoevoer nodig is.
4. Handschoenen en oogbescherming
Handschoenen zijn verplicht als er direct contact mogelijk is met gevaarlijke stoffen of oppervlakken die een risico op explosie kunnen vormen. Deze handschoenen moeten niet alleen beschermen tegen chemische stoffen, maar ook antistatisch zijn om vonken te voorkomen. Oogbescherming, zoals veiligheidsbrillen of gezichtsschermen, is ook essentieel om werknemers te beschermen tegen rondvliegende deeltjes en schadelijke dampen.
ATEX-gereedschap: Veilig werken zonder vonken
Naast persoonlijke beschermingsmiddelen is het gebruik van ATEX-gecertificeerd gereedschap in deze zones van groot belang. ATEX-gereedschap is speciaal ontworpen om geen vonken te veroorzaken, zelfs niet bij intensief gebruik. Dit vonkvrij gereedschap is gemaakt van vonkvrije materialen, zoals koper-beryllium of aluminium-brons, die geen vonken genereren wanneer ze in contact komen met andere metalen oppervlakken.
1. Handgereedschap
Handgereedschap zoals sleutels, schroevendraaiers en hamers moet in een ATEX-zone van vonkvrij materiaal zijn gemaakt. Dit gereedschap wordt vaak gebruikt voor routine onderhoud en reparaties, en het is belangrijk dat ze geen ontstekingsbron vormen.
2. Elektrisch gereedschap
In ATEX-zones met een hoger risico is het gebruik van elektrisch gereedschap vaak beperkt of verboden, tenzij dit gereedschap ATEX-gecertificeerd is. Elektrisch gereedschap moet voldoen aan strikte normen om te voorkomen dat het vonken veroorzaakt. Dit kan bijvoorbeeld worden bereikt door het gereedschap te omhullen in explosieveilige behuizingen of door vonkvrije schakelaars te gebruiken. Wel is er veel pneumatisch gereedschap op de markt zoals bijvoorbeeld een ATEX boormachine of bristle blaster.
3. Meet- en testapparatuur
Het meten en testen van apparatuur in een ATEX-zone vereist ook speciaal gecertificeerd gereedschap. Dit kan onder meer multimeters, gasdetectors en andere elektronische meetinstrumenten omvatten. Deze apparatuur moet voldoen aan de ATEX-richtlijnen om te voorkomen dat ze een explosie veroorzaken tijdens gebruik.
Training en bewustzijn
Naast het verstrekken van de juiste beschermingsmiddelen en ATEX-gereedschap, is het belangrijk dat alle medewerkers goed getraind zijn in het veilig werken in een ATEX-zone. Dit omvat het begrijpen van de risico’s, het correct gebruiken van PBM’s, en het volgen van vastgestelde veiligheidsprotocollen. Regelmatige trainingen en drills kunnen helpen om de bewustwording te vergroten en ervoor te zorgen dat iedereen weet hoe te handelen in geval van een noodsituatie.
Ons helpen met groeien? Neem dan contact met ons op.
Geef een reactie